Haftanın haber hasatı 🗞
Kayıtlara geçen en sıcak dokuzuncu Nisan ayında 4 adet milyar-dolarlık iklim felaketi gerçekleşti
Merhaba.
Dünya ısınıyor.
Tanık olduğumuzsa, bu ısınmaya karşı kırılgan bölgelerin kuraklaşma süreci.
🌾 Yeni bir araştırmaya göre, sera gazı emisyonları bu hızla artmaya devam ederse, dünya çapında oldukça geniş bir alan, bugün hiçbir gıdanın yetiştirilemediği bölgelere dönüşecek. Bunlar arasında Türkiye’den Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu, Ege ve Trakya’nın bazı bölgeleri de yer alıyor. Buna ek olarak dünya çapında yetiştirilen toplam gıdanın yaklaşık üçte biri iklim krizi tehditi altında.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü Nisan ayı Kuraklık Haritası’nı yayınladı. Buna göre Türkiye’nin büyük bir bölümünde acil durum düzeyinde şiddetli kuraklık hakimdi.
Aylık sonuçlar alarm veriyor ancak kuraklık uzun vadeli incelenmesi, çalışılması ve hazırlanılması gereken bir olgu. Türkiye’de 2007 ve ardından 2013-2014 dönemindeki meteorolojik kuraklıkları inceleyen Prof. Dr. Levent Kurnaz imzalı bir politika notunda, iklim değişikliğinin etkisiyle kuraklıkların tarımsal ve hidrolojik kuraklıklara dönüşmesi riskinin altı çizerken, bunların günlük yaşamın parçası haline gelmesine karşı uyarıyordu. 2014 yılına ait bu raporda, ‘Sadece Türkiye’nin içme suyuyla ilgili planlar yapmak yerine, yağışlardaki azalmayı tolere edebilecek şekilde hidroelektrik enerjiden alternatif enerji üretimi sistemlerine ve kuraklık koşullarıyla uyumlu tarımsal sulama yöntemlerine geçiş yapmak zorundayız.’ deniliyordu.
Uzmanların uyarılarına rağmen Türkiye’nin kuraklığa karşı kırılganlığını azaltacak yeterli önlemler alınmadı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) tarafından bu ay açıklanan Tarımsal Üretim Dönemi Kuraklık Risk Tahmin Raporu’na göre hidrolojik kuraklık riski sonucu sulu tarım alanları da riske girdi. Bunun etkisiyle buğdayda kuraklıktan dolayı rekolte kaybı 2 milyon ton (toplam üretimin yaklaşık yüzde 10’u) olarak hesaplandı. Buğdayla birlikte mercimek, arpa gibi hububatlarla tarım başta olmak üzere kuraklık etkisinin daha geniş alanlarda hissediliyor olması sürpriz değil. Bu da önce çiftçiye, sonra tüketiciye ve ekonomiye büyük bir maliyet getiriyor zira COVID-19 sürecinde sadece buğday fiyatlarının rekor seviyelere yükseldiğini biliyoruz. Temel gıdaların ithalatı, Türkiye için ciddi bir fiyat enflasyonunu beraberinde getirebilir.
Nisan ayında 4 adet milyar dolarlık iklim felaketi gerçekleşti
Buğday fiyatlarının dünya genelinde yükseliyor olması aslında kuraklığın etkisinin sadece Türkiye ile sınırlı olmadığını hatırlatıyor. NASA ve NOAA’ya (ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi) göre, Nisan 2021, kayıtlara geçen en sıcak dokuzuncu Nisan ayıydı ve bu ay hava durumuna bağlı 4 adet milyar dolarlık ‘felaket’ gerçekleşti. Bunlar arasında Avrupa’da Mart sonunda görülen rekor sıcaklıkları takip eden rekor soğukların bitki örtüsüne verdiği zararın maliyeti tek başına 5 milyar dolardı. Bunun 2,4 milyar doları Fransa’da gerçekleşti.
Bunlara ek olarak, Meksika ve ABD’de yaşanan kuraklıklarla 2021 başından Nisan sonunda kadar hava durumundan kaynaklanan 11 adet milyar dolarlık felaket gerçekleşti. Hesaplamalara Türkiye’de yaşanan sel baskınlarının maliyetinin 70 milyon dolar olarak yansıtıldığını ancak kuraklığın henüz yansıtılmadığını da not edelim.
14 Mayıs akşamı Prof. Dr. Levent Kurnaz’ın konuğu olarak Son Buzul Erimeden Bilim Sohbeti’ne katılan Prof. Dr. Murat Türkeş’in aktardıklarına göre, Türkiye süregelen bir kuraklaşmanın etkilerini yaşıyor ve önümüzdeki dönemde de yağışlar azalmaya devam edecek. Prof. Dr. Türkeş’in kuraklığın tanımıyla başlayan sunumu, ilgililenenlerimiz için tatmin edici yanıtlar içeriyor.
Haftanın diğer haberleri 🗞
💍 Dünyanın en büyük mücevheratçısı Pandora pırlanta madenciliğine son vereceğini açıkladı. Laboratuvarda geliştirdiği pırlantaların 2022 yılında tüm dünyada satışa çıkarılacağını duyuran Pandora, bunların tamamen yenilenebilir enerjiyle üretileceğini de paylaştı.
⛏ Bir diğer ‘madenciliğe’ veda haberi ise Elon Musk’tan geldi. Bitcoin ile Tesla alımını durdurduğunu açıklayan şirketin gerekçe olarak Bitcoin madenciliğinde fosil yakıt kullanımını öne sürdü. Daha önce 1.5 milyar dolar değerinde Bitcoin alan şirketin, kripto para madenciliğinin iklim maliyetinden bihaber olduğuna ikna olmak zor. Elon Musk’ın piyasaları yeniden manipüle ediyor olabileceğine dair yorumlar da var.
🐺 Doğa Derneği’nin paylaştığı habere göre, İzmir’in kent çeperinde kurulan fotokapanlarda bir kurt kayıt altına alındı. Bu kayıtla, Batı Anadolu’daki doğal nüfusu tamamen yok olduğu düşünülen kurtlar, İzmir’de uzun yıllar sonra ilk defa görüntülenmiş oldu. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin araç desteği ve ayni katkılarıyla gerçekleştirilen saha çalışmalarıyla, Doğa Derneği’nin İzmir Kalkınma Ajansı’yla birlikte yürüttüğü araştırmalar kapsamında görüntülenen kurt, İzmir’in Kadim Üretim Havzaları’ndaki biyolojik çeşitliliğin ortaya konması için büyük önem taşıyor.
Bu hafta iklim gazetesi’nde neler vardı?
Döngüsel ekonomi uzmanı Melis Cengizhan’ın kaleme aldığı Döngüsel ekonomiyle ilgili doğru bilinen yanlışlar
Prof Dr. Levent Kurnaz’ın kaleme aldığı Sayılar arasından mantıksal bir sonuç çıkarabilmek
B Corp’lar: Kar elde etmekten ‘daha iyisini’ yapan şirketler
Giyi: Etik, feminist ve sürdürülebilir moda odaklı yeşil iş
Net sıfır sanatı: Sanat dünyasının karbon ayak izi
Bu hafta iklim pozitif’i Substack adresimizden yolluyoruz. ‘Eski iklim pozitif’imi bana geri verin’ diyorsanız ya da başka herhangi bir konuda bize yazmak istiyorsanız buradaki formu da kullanabilirsiniz.
Söz bitmeden…
22 Mayıs Dünya Biyoçeşitlilik Günü. Sanat ve bilimi sentezleyen Dawn Chorus araştırması, dünyanın her yerinden insanları kuş seslerini paylaşarak bu araştırmaya katılmaya davet ediyor. Yapılması gereken, mobil uygulamayı telefonunuza indirip, gün batımından şafağa kuş seslerini duyduğunuz bir anda ‘kayıt’ tuşuna basmak.